یادداشت : سریال عالیجناب

چرا ما وقتی میخواهیم یک اثری در ژانر سیاسی ، جنایی ، پلیسی یا حتی تریلر بسازیم به جای اینکه تمام انرژی را بر روی یک داستان قوی و یک قصه پر کنش و پر از تعلیق صرف کنیم ، پناه میبریم به فیلمبرداری غیر متعارف ، موسیقی به ظاهر جذاب ، میزانسن های فانتزی و غیر واقعی ، استفاده از صحنه آهسته به طور افراطی ، فیلمبرداری هوایی که اگر استفاده نمیشد اصلا جای خالیش رو حس نمیکردیم ، دیالوگ های عجیب و غریب که مخاطب را گول بزنیم تا بگیم عجب فیلم گنده ای ساختیم و جلوه های ویژه بالیوودی  ، فضاسازی های نامتعارف . اگه بخوام خودمانی بگم چرا انقدر جو میدیم . من شما رو سوق میدم به یک سریال سیاسی این روزها که اکثر ما دیدیم و آن هم خانه پوشالی ( house of cards)  است در وهله اول اثر سیاسی است و هم در آن جنایت، هیجان ، پلیس ، سیاست ، تاریخ ، رسانه ، حادثه در ابعاد بزرگ و به شدت واقع گرایی را میبینیم . نکته مهم این سریال بر یک چیز است و آن داستان ، داستان و داستان ، یک قصه پر از تعلیق پر از کنش که نه صحنه آهسته ای در آن میبینیم نه دوربین رو دستی نه هلی شاتی نه جلوه های ویژه عجیب و قریب اما سیاست را میبینیم ، پیچیدگی های سیاست ، ذات کثیف آن که کمترین کار در آن دروغ است و بزرگترین آن جنایت و قتل ، در نود درصد فیلم دوربین حتی ثابت است ولی آنقدر این سریال دارای اسلوب درست و ساختار داستان و فیلمنامه آن درست چیده شده که ما 13 ساعت در یک روز را به آن اختصاص میدهیم بدون آنکه خستگی در ما به وجود بیاید . ما مجموعه تصاویری را میبینیم و دیالوگ هایی را میشنویم که در زندگی روزمره در اخبار در روزنامه و در عالم سیاست آمریکا آنها را به چشم میبینیم اما در اکثر مواقع رخداد های سیاست جهان را درک نمیکنیم ولی این سریال به گونه ای باطن و حقیقت آن را نشان میدهد که در طول فیلم به ما یادآوری میکند که پشت این سیاست واقعا چیست .

 اما مشکل سریال عالیجناب در چیست ؟ جواب قطعا همان داستان و قصه خوب در غالب فیلمنامه است . اما متاسفانه کارگردان ما به شدت تحت تاثیر دنیای هالیوود است و بیش از آنکه فیلم به ما حقیقت عالم سیاست را نشان بدهد و باطن واقعی سیاست را مخاطب درک کند چیزی جز یک فیلم نسبتا بلند که در غالب سریال ساخته شده (که حتی اسلوب یک سریال هم رعایت نشده ) و یک موضوع و حادثه ای رخ میدهد بدون آنکه ما بدانیم ریشه ها و دلایل آن چیست . اگر فیلم در باره سیاست است پس ما باید پیچیدگی های عالم سیاست را در غالب تصویر ببینیم . خلاصه سریال عالیجناب چیست ؟ یک کاندید صالح را داریم که در انتخابات پیروز میشود و در دوران مدیریتش درگیر تهدیدی میشود و حادثه هایی رخ میدهد . اما ما هیچ وقت نمیفهمیم ریشه اصلی تهدید ها برای چیست . چرا باید این اجلاس و معاهده بهم بخورد . فقط مجموعه ای از تصاویر را میبینیم که گرفتار حادثه ای شده است . اما اصلی ترین ضعف این سریال نداشتن آگاهی و ندانستن علوم وابسته به سیاست و حتی خود سیاست محض است که سازنده از آن رنج میبیرد که به راحتی در فیلم میتوان فهمید . دیالوگ های به شدت سطحی و گذرا و حتی فضاسازی های غیر واقعی از عالم سیاست ایران نشان داده میشود . صحنه هایی که ما در آن انتخابات را میبینیم اصلا شبیه انتخابات ایران نیست . شخصیت ها و آدم ها هیچ شناسنامه ای ندارند  ، در واقعیت آن ها را نمیتوانیم پیدا کنیم . اگر آدمی ریش بگذارد انسان مذهبی نمیشود ما از ظاهر آدم ها پی به باطنشان نمیبریم . ما  از دیالوگ ها طرز فکر آدم ها را میشناسیم . هیچ یک از شخصیت های این فیلم شناسنامه ندارند فقط ادم هایی هستند با یکی دو جمله از سابقه و گذشته آنها . کابینه دولت انقدر ساده و تخیلی نیست . فضای سیاسی ایران این شکلی نیست. حفاظت و امنیت نهاد ریاست جمهور و دومین شخص مهم این مملکت را با چهار تا ادم هیکلی وقد بلند که کت و شلوار مشکی بر تن دارند را نمیتوان نشان داد . ( حتی ظاهر محافظان شخصیت ها هم  این شکلی نیست ) . اطلاعات و امنیت سیاست ایران و حتی هیچ کشوری انقدر پایین و ضعیف نیست که به راحتی به هواپیمای ریاست جمهوری یک کشور نفوذ کرد که نتیجش مرگ خانواده رییس جمهور باشد. حتی اگر معاون اول یا نزدیک ترین شخص به یک رییس جمهور یک کشور خائن باشد اطلاعات کشور اجازه نمیدهد این اتفاقات پیش بیاید ( البته در فیلم هرچیزی را میشود تصویر کرد ) .  ما حتی هیچ احساس غم و ناراحتی حس نمیکنیم هیچ صحنه احساسی به ما آتش درون یک مرد نه به عنوان مدیر بلکه به عنوان پدر و همسر و پدربزرگی که عزیزانش را از دست داده باشد و با آن همذات پنداری کنیم وجود ندارد . متاسفانه سریال عالیجناب خوب از آب در نیامده و ضعف های بینهایت زیادی در آن است چه از لحاظ اصول فیلمسازی و جذابیت های مختص تصویر چه از لحاظ واقعیات و داستان پردازی آن که به شدت تهی است . کاش به جای اینکه دنبال این باشیم که سریالمان را طولانی کنیم و تعداد فصل های آن را زیاد یک اثر در غالب سریال که اصول را رعایت کرده و داستانی جذاب برایمان تعریف کند بسازیم .